<<Geri
Kalıp atölyesinde kopya için kullanılan orijinallerin % 98'i filmdir. Bu filmler lith
karakterdedir, yani basılacak kısımlar simsiyah, basılmayacak kısımlar ise tamamen şeffaftır.
Bunlar, tire veya tramlı olur. Siyah beyaz ya da renkli orijinallerden hazırlanır. Orijinal,
negatif kalıp kopyası için negatif, pozitif kalıp kopyası için ise pozitif olmak zorundadır. Bu
orijinaller reprodüksiyon atölyelerinde hazırlanır. Filmlerin hazırlanması, kamerada ilk
çekim şeklinde olabilir veya kontakt kopya şasesinde çoğaltma yapılarak elde edilir. Pul,
etiket ve ambalaj işlemlerinde olduğu gibi pek çok kopya gerekiyorsa, çoğaltma (repete)
makinelerinde teksir yapılır. Yazılar, el dizgi veya sıcak dizgi ile dizilip bunlardan kâğıda
baskı yapılarak elde edildiyse, kamerada filme alınır. Foto dizgi sistemi uygulanan
matbaalarda ise, foto dizgi makinelerinden dizgi kâğıdı veya dizgi filmi, pozitif olarak çıkar.
Tabaka ofset baskı makineleri için genellikle pozitif kalıp sistemi uygulanmaktadır. Bu sistem
için uygulanan film montajı, çalışma kolaylığı sağlar. Pozitif rehberlerle daha kolay ayar
yapılır. Hataların tespiti daha kolaydır. Ayrıca tramlı resimlerde renklerin üst üste
oturtulması çok daha kolay olur.
Negatif kalıpların baskıya dayanma gücü, albümin kopya sistemi uygulanırsa sınırlıdır.
Albümin kopya ile en çok 10 bin baskı yapılabilir. Negatif kopya sistemi, ülkemizde sadece
rotatif ofsetle baskı yapan gazete matbaalarında uygulanmaktadır. Ancak onlar sentetik
emaye kullandıkları için kalıp 60 ila 100 bin baskıya dayanır.
Kopya orijinallerinden beklenen nitelikler : Kaliteli kopya orijinalleri, yani tire ve tramlı
filmler, ışığı tam geçiren ve hiç geçirmeyen bölümlerden oluşmalıdır. Yarım ton filmler kalıp
kopyası için kullanılmaz. Gerek çizgi ve yazılar, gerekse tram noktaları tam siyah olmalı ve
hiç ışık geçirmemelidir. Ayrıca şeffaf olan yerlerde her hangi bir ton bulunmamalıdır. Çizgi
ve nokta kenarları keskin hatlı veya halesiz olmalıdır. Diğer bir deyimle, tramlı bir noktanın
tüm alanı aynı yoğunlukta olmalıdır. Ancak bu şekilde hazırlanan filmin tüm değerleri kalıba
eksiksiz olarak kopya edilebilir. Potasyum ferri siyanür çözeltisi yedirilip küçültülen
noktaların merkez ve kenarları eşit yoğunlukta olmaz. Bu durumda bunlardan kontakt yolu
ile negatif- pozitif kopya yapılmalıdır. Aksi halde kalıpta değer kaybı olur. Foto dizgi yolu ile
elde edilen yazıların yoğunlukları, iyi bir kopya için idealdir ve negatif - pozitif kontakt
yapmaya gerek yoktur.
Kalıp Hazırlama
Kalıp Kopyası İçin Kullanılan Orijinaller ( Filmler )Kalıp atölyesinde kopya için kullanılan orijinallerin % 98'i filmdir. Bu filmler lith
karakterdedir, yani basılacak kısımlar simsiyah, basılmayacak kısımlar ise tamamen şeffaftır.
Bunlar, tire veya tramlı olur. Siyah beyaz ya da renkli orijinallerden hazırlanır. Orijinal,
negatif kalıp kopyası için negatif, pozitif kalıp kopyası için ise pozitif olmak zorundadır. Bu
orijinaller reprodüksiyon atölyelerinde hazırlanır. Filmlerin hazırlanması, kamerada ilk
çekim şeklinde olabilir veya kontakt kopya şasesinde çoğaltma yapılarak elde edilir. Pul,
etiket ve ambalaj işlemlerinde olduğu gibi pek çok kopya gerekiyorsa, çoğaltma (repete)
makinelerinde teksir yapılır. Yazılar, el dizgi veya sıcak dizgi ile dizilip bunlardan kâğıda
baskı yapılarak elde edildiyse, kamerada filme alınır. Foto dizgi sistemi uygulanan
matbaalarda ise, foto dizgi makinelerinden dizgi kâğıdı veya dizgi filmi, pozitif olarak çıkar.
Tabaka ofset baskı makineleri için genellikle pozitif kalıp sistemi uygulanmaktadır. Bu sistem
için uygulanan film montajı, çalışma kolaylığı sağlar. Pozitif rehberlerle daha kolay ayar
yapılır. Hataların tespiti daha kolaydır. Ayrıca tramlı resimlerde renklerin üst üste
oturtulması çok daha kolay olur.
Negatif kalıpların baskıya dayanma gücü, albümin kopya sistemi uygulanırsa sınırlıdır.
Albümin kopya ile en çok 10 bin baskı yapılabilir. Negatif kopya sistemi, ülkemizde sadece
rotatif ofsetle baskı yapan gazete matbaalarında uygulanmaktadır. Ancak onlar sentetik
emaye kullandıkları için kalıp 60 ila 100 bin baskıya dayanır.
Kopya orijinallerinden beklenen nitelikler : Kaliteli kopya orijinalleri, yani tire ve tramlı
filmler, ışığı tam geçiren ve hiç geçirmeyen bölümlerden oluşmalıdır. Yarım ton filmler kalıp
kopyası için kullanılmaz. Gerek çizgi ve yazılar, gerekse tram noktaları tam siyah olmalı ve
hiç ışık geçirmemelidir. Ayrıca şeffaf olan yerlerde her hangi bir ton bulunmamalıdır. Çizgi
ve nokta kenarları keskin hatlı veya halesiz olmalıdır. Diğer bir deyimle, tramlı bir noktanın
tüm alanı aynı yoğunlukta olmalıdır. Ancak bu şekilde hazırlanan filmin tüm değerleri kalıba
eksiksiz olarak kopya edilebilir. Potasyum ferri siyanür çözeltisi yedirilip küçültülen
noktaların merkez ve kenarları eşit yoğunlukta olmaz. Bu durumda bunlardan kontakt yolu
ile negatif- pozitif kopya yapılmalıdır. Aksi halde kalıpta değer kaybı olur. Foto dizgi yolu ile
elde edilen yazıların yoğunlukları, iyi bir kopya için idealdir ve negatif - pozitif kontakt
yapmaya gerek yoktur.