<<Geri
tutunabilme kabiliyetinin baskı kalıbına oranla daha çok olmasıdır. Bunun için
kullanılan kâğıt, baskı anında ve taşınma müddetince, fiziksel özelliklerini
yitirmemeli ve kâğıdın lifleri, boya özünden daha dayanıklı olmalıdır. Kağıdın
sağlamlığı, çok renkli baskılarda daha da önem kazanır. Çünkü kâğıt baskı
ünitelerinden birçok defa geçmek zorundadır. Bu geçişlerde kâğıdın özelliklerinde
herhangi bir değişimin olmaması gerekmektedir. Kağıdın kalitesi, katkı maddeleri ile
yakından ilgilidir. Hemen her baskı sistemi, kağıttan belirli oranda boyayı emme
kabiliyeti ister. Kâğıt bu niteliğini, tutkal oranı ve yüzeyinin mat olması ile kazanır.
Tutkallı kâğıtlar daima daha ayarlı baskı verirler. Tutkalsız kâğıtlar ise çürük olurlar
ve çabuk nemlenirler.
Ancak kâğıdın boyayı emme kabiliyetinin bir sınırı olması gerekir. Aşırı emici
kağıtlara baskı yapıldığı zaman, basılan boya kâğıdın arkasına geçebilir. Ayrıca
doyum sağlamak için fazla boya verilince renk tonunda değişiklik meydana gelebilir.
Baskı sistemi nedeniyle boya miktarı artırılamaz ise basılan resimde renk doyumu
sağlanamaz. Kâğıdın optik, mekanik, kimyevi yönden temiz ve beyaz olması, baskı
kalıplarının aşınmasını önler ve baskı tirajını arttırır. Çok renkli baskılarda kullanılan
örtücü olmayan boyaların etkisi, kâğıdın beyazlığı oranında artar; kâğıt ne kadar
beyaz olursa, basılan resimler o kadar çok kendini gösterir, kontrast ve aydınlık olur.
" Odunsuz " olarak vasıflandırılan selülozu fazla olan kağıtlar, odunlu, yani selülozu
az olan kağıtlara oranla çok renkli baskılara daha uygundur. Çünkü odunsuz kâğıtlar
daha beyazdırlar ve güneş ışınlarından etkilenmezler. Odunsuz kâğıtta da zaten % 5
civarında odun vardır. Bu, kâğıdın sertliği ve sağlamlığı için gereklidir. Aksi halde,
kâğıt, baskı anında karşılaştığı basınca dayanamaz ve zedelenir. Aynı kalitede fakat
ince olan kâğıtlar, kalın olanlara göre daha kolay deforme olurlar ve bu yüzden
baskıya pek elverişli değildirler.
Havanın tesiri ile kâğıtta bazı fiziki değişmeler olur. Bu değişikliğin sebebi, rutubetin
fazla veya oldukça düşük olmasıdır. Kâğıt, rutubet derecesi arttıkça uzar ve
kuruyunca kısalır. Buna kâğıdın yüzey değiştirmesi denir. Kâğıtta oluşan bu
değişiklikler, liflerin rutubeti emip şişmesinden ileri gelir. Kâğıtların iyi saklanması
için depolara klima tesisleri kurulmalıdır.
Kâğıt hamuru makineye girerken elek üzerinde suyu süzülerek keçe gibi bir şekil alır.
Bu haldeki kâğıdın lifleri kâğıdın gidiş yönüne döner. Kağıt liflerinin aldığı yöne
"kâğıdın yönü" veya "kâğıdın suyu" denir. Hemen her baskı sistemi, basılacak
kağıdın uzun kenarının kâğıt suyu yönünde olmasını ister. Bunun başlıca sebebi
şudur : Kağıt higroskopiktir, yani havanın rutubetinden büyük ölçüde etkilenir. Bu
etkileme kâğıdın suyu yönünde azdır. Aksi yönde ise fazlalaşır. Kâğıdın uzun kenarı,
suyu istikametinde olmaz ise kâğıdın uzaması artar ve özellikle çok renkli baskılarda
ayar tutmaz. Çeşitli baskı sistemlerinde kullanılan kağıtlar ve özellikleri
Tipo baskı kağıtları ve özellikleri :
Tipo baskı sisteminde, basılan kısımlar yüksekte ve sert olduğu için, kâğıt yüzeyinin
özellikleri ve elastikiyeti önem taşır. Basılacak işin önem ve kalitesine göre kâğıt
seçimi yapılmalıdır. Tipo baskıda basılacak çok renkli işler için genellikle kuşe
kâğıtlar kullanılır.
Ofset baskı kağıtları ve özellikleri :
Ofset baskıda odunsuz yani iyi cins kâğıtlar, krome kâğıtlar ve tabii kâğıtlar
kullanılır. Tabii kâğıtlara "Ofset Kâğıdı" da denir. Bunların mat yüzeyli olmaları,
ofsette su kullanıldığı için bir avantajdır. Çünkü merdanelerin kalıp vasıtasıyla kâğıda
taşıdıkları su, mat kâğıda daha kolay nüfuz eder. Ayrıca ofset kâğıtlarının tutkalı
fazla olmalıdır. Çünkü nem çekme özelliği olan kâğıt, aldığı su nedeniyle boyutlarını
değiştirme eğilimindedir. Tutkalın bir başka yararı ise tozu azaltmasıdır. Tutkal,
kâğıttaki dolgu maddelerini liflere daha iyi bağladığı için, baskı esnasında dolgu
maddeleri toz yapmaz. Rotatif (veb) ofset baskı kağıtları ve özellikleri : Rotatif ofset
kâğıtları, sağlam ve elastik olmalıdır. Çünkü rotatif ofset makineleri tabaka ofset
makinelerine oranla daha hızlı çalıştıklarından kâğıdın bu hıza, yırtılmadan
dayanması gerekir. Ayrıca kâğıdın bobine kusursuz biçimde sarılması ayar
bakımından önemlidir. Bobin baskıda, ayar sadece yan pozalardan sağlandığı için
bobin kâğıt, bazen sert, bazen gevşek geçerse ayarsızlık mutlaka olur. Tifdruk baskı
kağıtları ve özellikleri : Tifdruk kağıtları eşit kalınlıkta, sağlam, yumuşak ve elastiki
olmalıdır. Ancak bu şekilde silindir biçimindeki tifdruk kalıbı ile uyum sağlayabilirler.
Ayrıca kullanılan boya akıcı olduğundan kurumanın sağlanabilmesi için kâğıdın emici
olmasında yarar vardır. Kâğıdın emici olması için tutkalı az konulmuş
olmalıdır.Serigrafi baskı kağıtları ve özellikleri : Serigrafi tekniği ile, hemen her
kalitede kâğıda baskı yapılabilir. Bununla beraber kâğıtların iyi tutkallanmış ve
sağlam olması daha iyi sonuç verir.
Kağıdın Özellikleri
Baskının oluşabilmesi için gerekli olan temel şart, kullanılan boyanın kâğıt yüzeyinetutunabilme kabiliyetinin baskı kalıbına oranla daha çok olmasıdır. Bunun için
kullanılan kâğıt, baskı anında ve taşınma müddetince, fiziksel özelliklerini
yitirmemeli ve kâğıdın lifleri, boya özünden daha dayanıklı olmalıdır. Kağıdın
sağlamlığı, çok renkli baskılarda daha da önem kazanır. Çünkü kâğıt baskı
ünitelerinden birçok defa geçmek zorundadır. Bu geçişlerde kâğıdın özelliklerinde
herhangi bir değişimin olmaması gerekmektedir. Kağıdın kalitesi, katkı maddeleri ile
yakından ilgilidir. Hemen her baskı sistemi, kağıttan belirli oranda boyayı emme
kabiliyeti ister. Kâğıt bu niteliğini, tutkal oranı ve yüzeyinin mat olması ile kazanır.
Tutkallı kâğıtlar daima daha ayarlı baskı verirler. Tutkalsız kâğıtlar ise çürük olurlar
ve çabuk nemlenirler.
Ancak kâğıdın boyayı emme kabiliyetinin bir sınırı olması gerekir. Aşırı emici
kağıtlara baskı yapıldığı zaman, basılan boya kâğıdın arkasına geçebilir. Ayrıca
doyum sağlamak için fazla boya verilince renk tonunda değişiklik meydana gelebilir.
Baskı sistemi nedeniyle boya miktarı artırılamaz ise basılan resimde renk doyumu
sağlanamaz. Kâğıdın optik, mekanik, kimyevi yönden temiz ve beyaz olması, baskı
kalıplarının aşınmasını önler ve baskı tirajını arttırır. Çok renkli baskılarda kullanılan
örtücü olmayan boyaların etkisi, kâğıdın beyazlığı oranında artar; kâğıt ne kadar
beyaz olursa, basılan resimler o kadar çok kendini gösterir, kontrast ve aydınlık olur.
" Odunsuz " olarak vasıflandırılan selülozu fazla olan kağıtlar, odunlu, yani selülozu
az olan kağıtlara oranla çok renkli baskılara daha uygundur. Çünkü odunsuz kâğıtlar
daha beyazdırlar ve güneş ışınlarından etkilenmezler. Odunsuz kâğıtta da zaten % 5
civarında odun vardır. Bu, kâğıdın sertliği ve sağlamlığı için gereklidir. Aksi halde,
kâğıt, baskı anında karşılaştığı basınca dayanamaz ve zedelenir. Aynı kalitede fakat
ince olan kâğıtlar, kalın olanlara göre daha kolay deforme olurlar ve bu yüzden
baskıya pek elverişli değildirler.
Havanın tesiri ile kâğıtta bazı fiziki değişmeler olur. Bu değişikliğin sebebi, rutubetin
fazla veya oldukça düşük olmasıdır. Kâğıt, rutubet derecesi arttıkça uzar ve
kuruyunca kısalır. Buna kâğıdın yüzey değiştirmesi denir. Kâğıtta oluşan bu
değişiklikler, liflerin rutubeti emip şişmesinden ileri gelir. Kâğıtların iyi saklanması
için depolara klima tesisleri kurulmalıdır.
Kâğıt hamuru makineye girerken elek üzerinde suyu süzülerek keçe gibi bir şekil alır.
Bu haldeki kâğıdın lifleri kâğıdın gidiş yönüne döner. Kağıt liflerinin aldığı yöne
"kâğıdın yönü" veya "kâğıdın suyu" denir. Hemen her baskı sistemi, basılacak
kağıdın uzun kenarının kâğıt suyu yönünde olmasını ister. Bunun başlıca sebebi
şudur : Kağıt higroskopiktir, yani havanın rutubetinden büyük ölçüde etkilenir. Bu
etkileme kâğıdın suyu yönünde azdır. Aksi yönde ise fazlalaşır. Kâğıdın uzun kenarı,
suyu istikametinde olmaz ise kâğıdın uzaması artar ve özellikle çok renkli baskılarda
ayar tutmaz. Çeşitli baskı sistemlerinde kullanılan kağıtlar ve özellikleri
Tipo baskı kağıtları ve özellikleri :
Tipo baskı sisteminde, basılan kısımlar yüksekte ve sert olduğu için, kâğıt yüzeyinin
özellikleri ve elastikiyeti önem taşır. Basılacak işin önem ve kalitesine göre kâğıt
seçimi yapılmalıdır. Tipo baskıda basılacak çok renkli işler için genellikle kuşe
kâğıtlar kullanılır.
Ofset baskı kağıtları ve özellikleri :
Ofset baskıda odunsuz yani iyi cins kâğıtlar, krome kâğıtlar ve tabii kâğıtlar
kullanılır. Tabii kâğıtlara "Ofset Kâğıdı" da denir. Bunların mat yüzeyli olmaları,
ofsette su kullanıldığı için bir avantajdır. Çünkü merdanelerin kalıp vasıtasıyla kâğıda
taşıdıkları su, mat kâğıda daha kolay nüfuz eder. Ayrıca ofset kâğıtlarının tutkalı
fazla olmalıdır. Çünkü nem çekme özelliği olan kâğıt, aldığı su nedeniyle boyutlarını
değiştirme eğilimindedir. Tutkalın bir başka yararı ise tozu azaltmasıdır. Tutkal,
kâğıttaki dolgu maddelerini liflere daha iyi bağladığı için, baskı esnasında dolgu
maddeleri toz yapmaz. Rotatif (veb) ofset baskı kağıtları ve özellikleri : Rotatif ofset
kâğıtları, sağlam ve elastik olmalıdır. Çünkü rotatif ofset makineleri tabaka ofset
makinelerine oranla daha hızlı çalıştıklarından kâğıdın bu hıza, yırtılmadan
dayanması gerekir. Ayrıca kâğıdın bobine kusursuz biçimde sarılması ayar
bakımından önemlidir. Bobin baskıda, ayar sadece yan pozalardan sağlandığı için
bobin kâğıt, bazen sert, bazen gevşek geçerse ayarsızlık mutlaka olur. Tifdruk baskı
kağıtları ve özellikleri : Tifdruk kağıtları eşit kalınlıkta, sağlam, yumuşak ve elastiki
olmalıdır. Ancak bu şekilde silindir biçimindeki tifdruk kalıbı ile uyum sağlayabilirler.
Ayrıca kullanılan boya akıcı olduğundan kurumanın sağlanabilmesi için kâğıdın emici
olmasında yarar vardır. Kâğıdın emici olması için tutkalı az konulmuş
olmalıdır.Serigrafi baskı kağıtları ve özellikleri : Serigrafi tekniği ile, hemen her
kalitede kâğıda baskı yapılabilir. Bununla beraber kâğıtların iyi tutkallanmış ve
sağlam olması daha iyi sonuç verir.